Pagina's

donderdag 21 november 2013

Contract

Een vriend van me heeft een contract. “Da’s fijn”, hoor ik u denken. “maar wat moet ik ermee?” Maar er is iets interessants aan de hand met dat contract, want het is een projectcontract. De werkgever heeft hem dus ingehuurd voor de periode dat hij nodig is. Is hij niet meer nodig, dan kan hij vertrekken. Een verkapte vorm van uitzenddienst dus, met als grootste verschil dat er een einddatum aan het contract zit en er dus geen uitzendconstructie nodig is. Dat wil zeggen: er zit een einddatum aan het project. Project afgelopen, dan ook geen werk meer. Weet de werkgever na dit project nog een ander project binnen te halen, dan kan die vriend van me doorwerken in het nieuwe project. Totdat de werkgever helemaal geen projecten meer krijgt van zijn klanten. Tenminste, geen project waar die vriend van mij in past.

Het projectcontract is geen arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, in de volksmond bekend als ‘vast contract’. Persoonlijk heb ik nooit zo geloofd in zo’n ‘vast contract’, want een ‘vast contract’ is net zo snel ontbonden als een arbeidscontract waar wel een einde aan zit: binnen vijf minuten (dat is inclusief het nuttigen van de koffie, want het kan nóg sneller). Maar het ontbinden van een arbeidsovereenkomst kan nog sneller en die uitweg biedt het projectcontract. De werkgever kan op deze manier vooraf al aangeven dat er geen werk meer is, dus dan duurt zo’n gesprek minus vijf minuten. Of minus een maand, zo u wilt.

Inmiddels kennen we allemaal de trieste gebeurtenissen bij zorginstelling Sensire, die 600 mensen met een ‘vast arbeidscontract’ ontsloeg, om vervolgens diezelfde mensen met een zelfstandigencontract weer terug aan te nemen. Deze week voegde zich een andere grote zorginstelling, Philadelphia daarbij: 900 mensen worden ontslagen en mogen terug komen op een zelfstandigencontract. Bij de posterijen is dit al langer aan de gang: 1.100 postbodes werden ontslagen en terug aangenomen op een zelfstandigencontract. In de ICT- en bouwsector weten ze onderhand niet veel beter: daar zit vrijwel elke specialist op een zelfstandigencontract. Zeker na het klappen van de internetbubbel in 2000 en de bouwmarkt in 2008.

Springt de schrijver van dit stukje nu van de hak op de tak, denkt u? Eerst begint de schrijver van dit stukje over projectcontracten en nu zijn het zelfstandigencontracten. Wat is er aan de hand? Voor het antwoord op die vraag moeten we een blik in de toekomst werpen, want een zelfstandigencontract is het verlengde van het projectcontract. Geen risico’s meer nemen, maar het bedrijfsrisico overdragen van werkgever op de werknemer. Het risico van geen inkomsten meer hebben en toch uitgaven omdat je als werkgever nou eenmaal de plicht hebt het salaris van je werknemers gewoon door te betalen. Ook als ze ziek, zwak, misselijk of om een andere reden afwezig zijn. Nu staat daar loondoorbetaling voor; indien de werkgever een zelfstandige inhuurt dan krijgt deze geen loon wanneer er niet wordt gewerkt. Veel aantrekkelijker voor de werkgever. Als vrouwelijke medewerkers zwanger zijn, dan loopt het voor de werkgever al helemaal in de papieren, want een zwangere vrouw kan 16 weken vrijaf nemen; een aantal daarvan vóór de geboorte van het kindje en een aantal weken daarna. Samen maximaal 16 weken. Is een werknemer ziek, dan kan de werkgever tot maximaal 2 jaar het salaris van de werknemer doorbetalen, enzovoorts. Het zijn allemaal zaken die werkgevers veel geld kosten, zonder dat daar werk tegenover staat. Geen inkomsten, dus.

Is een projectcontract een zekerheid voor de werkgever dat de werknemer bij het bedrijf blijft zolang er opdrachten zijn, dan is het zelfstandigencontract de toekomst. Helemaal als de door de VVD zo doorgeslagen marktwerking zich door zet. Nu de Partij van de Arbeid in de regering zit met de VVD, kan die doorgeslagen flexibiliteit van de arbeidsmarkt een klein beetje worden afgeremd, maar zo gauw rechts (VVD, CDA) het weer voor het zeggen krijgt, dan gaat de ontwikkeling gewoon vrolijk verder. Sterker nog: hij gaat verder. Over niet al te lange tijd (5 – 10 jaar) is het namelijk gewoonte geworden om op een zelfstandigencontract aan de slag te gaan ij een werkgever. Tegen die tijd zijn wij namelijk allemaal lopende BV’tjes. Want nu alleen nog voor specialisten zoals bijvoorbeeld timmerlieden en ICT’ers geldt, geldt tegen die tijd voor ons allemaal. SP, GroenLinks en PvdA kunnen de praktijken van Sensire en Philadelphia verfoeien. Links kan zin afschuw uitspreken voor die 11.000 postbodes die zijn ontslagen en vervolgens weer op een zelfstandigencontract zijn aangenomen en daarbij óók nog eens moeten zorgen voor hun eigen materieel... Maar dit wordt de nieuwe realiteit: iedereen een zelfstandigencontract. Waar werkgevers nu een beetje vies opkijken als een werknemer maar een korte tijd bij één en dezelfde werkgever heeft gewerkt, is dat straks niet meer dan normaal. Een sollicitant die slechts korte tijd bij een hele waslijst aan werkgevers heeft gewerkt krijgt vandaag de dag allerlei vooroordelen toegeworpen. Straks zal dat makkelijker zijn, omdat korte dienstverbanden als normaal worden beschouwd. Als je een lang dienstverband hebt gehad, dan zal je waarschijnlijk niet zo goed in de markt liggen omdat je onvoldoende nieuwe opdrachten binnen krijgt. Ook een vooroordeel, maar van een heel andere orde van voorheen.

Een ZZP’er is een zelfstandige zonder personeel. Hij (of zij) draagt zelf zorg de kosten voor arbeid waar vandaag de dag de werkgever nog voor zorgt. Loonbelasting, sociale premies en zorgkosten komen nu nog voor rekening van de werkgever; over een paar jaar zijn al die kosten voor de werknemer. Niet werken is nu nog gewoon doorbetaling van loon. Over een paar jaar worden werknemers alleen nog maar aangenomen op een project- of zelfstandigencontract en dan zijn alle kosten in geval van ziekte of ongeval gewoon voor de werknemer. Heeft de werkgever geen werk meer voor de werknemer, dan kost het nu heel veel tijd en moeite en vooral geld om van de werknemer af te komen. De werkgever moet zich nu nog in allerlei bochten wringen om van de werknemer af te komen; tot aan het verzinnen van niet bestaande teleurstellingen. De werknemer functioneer plotseling niet goed meer of de werknemer heeft zich plotseling vergrepen in de bedrijfskas of – nog erger – aan een vrouwelijke collega. In veel gevallen drogreden, verzonnen om op een goedkope en efficiënte wijze van de werknemer af te komen. Gevolg ook nog eens dat de werknemer bijna niet aan een nieuwe werkgever kan komen. Het werkt dus voor beide partijen verkeerd.

Bij een project- of zelfstandigencontract is dat allemaal niet meer nodig. Over een paar jaar weten we niet beter dan dat we dat allemaal zijn. De doorgeslagen flexibilisering van de arbeidsmarkt gaat gewoon door. Het is een doorn in het oog voor de Partij van de Arbeid. Maar de trein rolt al en is niet meer te stoppen. Daar kan zelfs Hans Spekman weinig of niets aan veranderen.

zondag 17 november 2013

Bedrijf geen politiek met Sinterklaas!

We schrijven Alphen a/d Rijn, Sinterklaasavond 1981. Helemaal precies kan ik het jaartal me niet meer herinneren, maar ik zal zo 5, 6 jaar zijn geweest toen ik op mijn fietsje door de straat reed. Mijn ogen gleden langs de daken van de huizen aan de Orionstraat en ik dacht aan twee dingen: 1) “er zijn zo ongelofelijk veel huizen in Nederland; hoe krijgt Sinterklaas het voor elkaar om al op één avond al die cadeautjes precies op het juiste adres te bezorgen?” en 2) “hoe houden die daken dat paard? Zo’n dier weegt een godsvermogen! Zijn die daken daarop gebouwd, of zo?” Het was dat moment dat ik het bestaan van Sinterklaas in twijfel trok. Die avond vierde ik voor de eerste keer in mijn leven sinterklaasavond met de gedachte dat Sinterklaas gewoon de buurman was. De buurman had al die jaren de zakken voor de deur gezet en hard op de deur gebonkt. Uiteindelijk gaven mijn ouders ook toe dat zij de cadeautjes hadden gekocht. Weg zalige gedachtenis!

Sinterklaas is een kinderfeestje. Dat is het al sinds het jaar 1427. Een feestje waarop we kinderen willen leren aardig voor elkaar te zijn, zich netjes te gedragen en als beloning krijgen ze op 5 december cadeautjes. Daar is toch niets mis mee? Kleine kinderen in de leeftijd van 0 – 5 jaar die ieder jaar weer in spanning afwachten of ze wel braaf genoeg zijn geweest om cadeautjes te krijgen. Kleine kinderen, die tijdens de intocht van de Goedheiligman vanaf de kade schreeuwend van de zenuwen de boot toeroepen en hem en zijn gevolg verwelkomen. De boot uit Spanje.

Anno 2013 is Sinterklaas veel meer dan een kinderfeestje. Sinterklaas is vooral een moment om de politieke tegenstellingen in deze maatschappij weer eens goed te onderstrepen. Links vindt de assistent van de Sint, Zwarte Piet, te racistisch. Zwarte Piet herinnert aan de slavernij en moet alleen al daarom worden afgeschaft. Rechts wil nogmaals onderschrijven dat Zwarte Piet een luie mafketel is. Zwarten zijn negers en negers zijn nou eenmaal lui en dom en daarom moeten ze het land uit. Het liefst zou rechts de slavernij weer invoeren, want dan werken die negers tenminste weer. Enfin, daarna komt het Wilders-riedeltje er weer uit: negers en moslims zijn een bedreiging voor onze samenleving, maken misbruik van onze rechten, trekken van de soos terwijl wij werken en kunnen de hele dag niets anders dan vrouwen onderdrukken en koffie nuttigen. Gaap, gaap, gaap..!

Daarbij komt ook nog eens dat de VN zich heeft bemoeid met het sinterklaasfeest. Verene Shepard, lid van de mensenrechtenorganisatie van de Verenigde Naties, schreef een paar weken geleden een brief aan de Nederlandse regering, waarin ze vroeg het sinterklaasfeest af te schaffen. U weet wel: de VN; dat is die internationale organisatie die toekijkt hoe een gewetenloze dictator in Syrië 100.000 van zijn eigen mensen op brute wijze afslacht. 100.000 mensen zijn verkracht, bruut gemarteld, levend begraven, vergast en in koele bloede afgeschoten. Het ergste is dat die man er ook nog mee weg lijkt te komen, omdat het Westen zijn olie nodig heeft. En de organisatie die in 1948 werd opgericht met als enig doel dat die martelingen en brute moorden NOOIT meer mogen gebeuren, gaat zich dus bemoeien met een kinderfeestje in Nederland. Zij vonden dus dat we het in Nederland voortaan maar met de Kerstman moesten doen. Bij de VN zijn ze niet bijster goed geïnformeerd: de Kerstman is een afgeleide van Sinterklaas. De Kerstman is bedacht door Nederlandse emigranten die naar Amerika gingen en Sinterklaas misten. Zonder de Sint bestond die hele Kerstman niet eens.

Om de heetgebakerde discussie te verkoelen probeerden burgemeesters van zo ongeveer alle steden in Nederland naar een oplossing te zoeken om het zowel links als rechts naar de zin te maken. Misschien moest Zwarte Piet dan maar zijn oorbellen uittrekken of geen kroeshaar dragen. Misschien moest Zwarte Piet maar eens ophouden met dat Surinaamse accent of niet meer zwart zijn, maar gekleurd. Een deel van zijn gezicht moest wit, rood of misschien wel roze zijn. Maar elke toenadering zorgde wederom voor verhitte discussies van zowel links als rechts. Daarnaast waren er ook nog mensen die Zwarte Piet zwart wilden houden omdat het nou eenmaal bij onze cultuur hoort. Afgelopen week waren er zelfs (volwassen!) mensen die stonden te demonstreren voor de afschaffing van het kinderfeest. Het kan nog erger: er waren zelfs mensen die een rechtszaak aanspanden tegen de gemeente Amsterdam om de intocht van de Sint tegen te houden, omdat het gebruik van Zwarte Piet racistisch is. Toen de rechter ze in het ongelijk stelden riepen ze op dat alle middelen geoorloofd waren om de intocht alsnog te stoppen.

Straks komt er nog een discussie omdat Sint en Piet beide van het mannelijk geslacht zijn en wellicht hebben ze homofiele neigingen. Kan de SGP achterban zich weer druk gaan maken. Of de Rode Vrouwen binnen de PvdA (Hedy D’Ancona, Mary Dresselhuys en co.), die kwaad worden omdat er geen vrouwelijke Pieten zijn. En waarom is Sinterklaas geen vrouw?

Maar je kunt het ook positief draaien: Zwarte Piet is feitelijk gewoon de logistiek manager van de Sint. Hij regelt alles. Hij zorgt voor de inkoop voor al die cadeautjes voor al die kinderen in Nederland en regelt het schip, waarmee al die cadeautjes worden verscheept. Dat niet alleen, al die pakketjes moeten worden ingeklaard bij de douane, verpakt in keurig cadeaupapier, naam van de ontvanger erop en daarna worden bezorgd bij al die kinderen in Nederland. En dan moet hij ook nog eens de boot van de Sint zelf regelen, waarop een paard past en dat paard moet ook nog eens worden verzorgd. Piet heeft het hele jaar zijn handen vol aan deze enorme logistieke operatie, die slechts één avond in beslag neemt. Hij is het hele jaar bezig voor een operatie die slechts een paar uur duurt. En dat voor een neger…!

Let wel op dat het hier dus om een kinderfeestje gaat. Een kinderfeestje voor 0 – 5 jarigen. Klein grut, waarvan de hersenen nog niet volledig zijn ontwikkeld. En daar gaan volwassenen zich tegenaan bemoeien. Volwassen mensen, waarvan toch mag worden verwacht dat ze over een goed stel hersenen beschikken. Niet, dus.

Persoonlijk maakt het mij niet uit of Zwarte Piet nou zwart, groen, geel, oranje of roze is. Als blijkt dat ‘ie homo is… prima! Het gaat erom dat het kleine grut van 0 – 5 jaar wordt vermaakt. Dat hen wordt geleerd zich netjes te gedragen want anders krijgen ze geen cadeautjes, maar de roe. Zijn ze stout geweest dan kunnen ze in de zak van Piet mee naar Spanje. Dan worden ze een jaar lang verwijderd van huis en haard en dat is voor die kleine kinderen een angstbeeld. Dus: niet stout zijn. Braaf zijn. Die opzet werkt al bijna 700 jaar en dat moet vooral zo blijven. Sinterklaas hoort bij de opvoeding van kleine kinderen. Je moet een zieke geest zijn wil je ermee je politieke standpunt onderschrijven. Als je politiek wilt bedrijven, dan wordt je lid van een politieke partij om dáár je stem te laten horen.

Het is een kinderfeestje, mensen. Een feestje voor het kleine grut.

donderdag 14 november 2013

Da's pas peilen!

‘De enige echte peilingen zijn de verkiezingen zelf’ pogen politici de pers keer op keer te vertellen, als ze worden geconfronteerd met de zoveelste tegenvaller op het wekelijkse scorebord van Maurice de Hond. Vooral regeringspartijen VVD en PvdA kregen de laatste maanden klap na klap te verwerken. Volgens de laatste peiling van De Hond die afgelopen zondag uit kwam, bleken de sociaaldemocraten nog maar op 13 zetels te kunnen rekenen, en de liberalen op 20. De PvdA zou volgens de onderzoeksresultaten van De Hond niet meer opkomen voor de sociaal zwakkeren in de samenleving en door schandalen met graaiende partijgenoten als Judith Merkies en Bert van der Roest haar eigen idealen verloochenen. De PvdA-kiezer zou de sociaaldemocraten hiervoor afstraffen bij de eerstkomende verkiezingen, zo meldde De Hond en de pers nam dit massaal over. De VVD kiezer zou de ruk naar links niet accepteren en daarom massaal overgaan naar CDA of zelfs PVV. Een klap van de kiezer was in ieder geval gegarandeerd.

Gisteren waren er dus verkiezingen. Tussentijdse weliswaar, omdat er een aantal gemeenten opnieuw werd ingedeeld mochten alleen Alphen a/d Rijn, De Friese Meren, Heerenveen en Leeuwarden naar de stembus. De rest van Nederland mag dat op 19 maart 2014. Toch keek heel politiek Den Haag met grote interesse naar de ontwikkelingen in Friesland en Zuid Holland. Al was het alleen maar omdat bijna een half miljoen mensen naar de stembus mocht. De uitslag daarvan zou dus een betere peiling zijn dat die paar ontevreden kiezers die Maurice de Hond wekelijks vraagt om een keuze te maken met hun muis achter een beeldscherm.

De tussentijdse verkiezingen van deze week waren des te interessanter omdat deze nu echt konden worden vergeleken met de voorspellingen van De Hond. Zoals verwacht zat De Hond ernaast. De peilingen van Maurice de Hond worden al langer in twijfel getrokken. Wetenschappelijk onderbouwde onderzoeken die de Methode De Hond in twijfel trekken bestaan niet, maar over het nut van zijn peilingen wordt zowel door links als rechts getwijfeld. Alleen SP en PVV schijnen er blind op te varen. Zo liet Geert Wilders het kabinet Rutte-Wilders I klappen omdat hij dacht veilig te zijn. In de peilingen was hij immers mateloos populair. Het kon dus wel. Emile Roemer liet zich bij de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen zelfs helemaal leiden door de peilingen van De Hond: de SP dacht dat de wedstrijd al gewonnen was voordat deze goed en wel was begonnen. De PvdA kon de achterstand in de peilingen niet meer wegwerken zo was het idee bij de socialisten en dus begon Roemer al formatiegesprekken voordat de verkiezingsperiode ook maar van start ging. De SP kwam van een koude kermis thuis. Door hun arrogante opstelling verloren ze het alsnog van de PvdA.

Over het algemeen wordt aangenomen dat de mensen die zich registreren bij de website van De Hond, peil.nl, ontevreden zijn over zo ongeveer alles, maar het huidige regeringsbeleid in het bijzonder. In dat geval sta je als Kabinet al met 1-0 achter. Wat je ook doet, het is nooit goed. Daarmee kun je als buitenstaander al twijfelen aan de representativiteit van de getrokken doelgroep. De Hond laat ook niet weten hoe hij de vragers selecteert. Selecteert hij bijvoorbeeld evenveel GroenLinks stemmers als VVD'ers? Ook wordt aangenomen dat de mensen die zich registreren en de vragen beantwoorden, zich over het algemeen laten leiden door populistische uitspraken van Emile Roemer en Geert Wilders. Alles bij het oude houden; niet veranderen. Bang zijn voor alles wat nieuw en onbekend is. Tenslotte wordt aangenomen dat de peilingen worden gemanipuleerd in het voordeel van de populistische partijen SP en PVV. De rekenmethode is totaal onduidelijk. Wij als nieuwsconsumenten moeten maar aannemen dat deze juist is. De nieuwsarme zondag waarop de peilingen worden gepresenteerd is voor De Hond toch iedere week weer een mooi podium om op te excelleren.

Controleren kunnen we De Hond niet. De enige echte peiling zijn dus inderdaad de verkiezingen zelf. Een rondje langs de velden: In Alphen a.d. Rijn en De Friese Meren bleef de Partij van de Arbeid gelijk in aantal zetels en nagenoeg gelijk in aantallen stemmen. In Heerenveen en Leeuwarden wisten de sociaaldemocraten zelfs te winnen. De Hond voorspelde een mokerslag voor de PvdA. Zelfs in traditionele PvdA bolwerken zoals in dit geval Leeuwarden (PvdA hoofdstad bij uitstek) en Heerenveen waren de sociaaldemocraten hun basis kwijtgeraakt. Ook coalitiepartner VVD zou kunnen uitzien naar een rampzalige uitslag. PvdA zou volgens de peilingen van De Hond zo ongeveer de kleinste partij van Nederland worden, gevolgd door de liberalen. De tussentijdse verkiezingen lieten een ander beeld zien: gisteren gingen Leeuwarden en Heerenveen ook gewoon weer naar de PvdA. De VVD verloor weliswaar in Friesland en Alphen a.d Rijn, maar niet zo rampzalig als door De Hond voorspeld. Het CDA wist in De Friese Meren en Alphen a/d Rijn wel de grootste partij te worden. In de peilingen van De Hond zijn de christendemocraten de derde kleinste partij.

De Hond dekte zich gisteren vlak vóór de verkiezingsuitslag meteen al in met diverse verklaringen waarom hij eventueel naast de werkelijke verkiezingsuitslag zou zitten. Zelf hanteert hij een marge van 1 á 2 zetels. Bij de laatste Kamerverkiezingen werden dat er uiteindelijk 32. Gisteren verklaarde De Hond op Twitter dat de opkomst 10% lager was dan normaal bij raadsverkiezingen. Ook haastte hij zich te roepen dat het geen landelijke verkiezingen waren, maar lokale. Wel riep hij dat het CDA een stijgende lijn liet zien en de VVD een dalende. En dat had hij allemaal vooraf voorspeld. Tsja, zo is peilen inderdaad niet erg moeilijk. Als iemand zegt dat het ooit gaat regenen, dat zal hij daarin echt wel gelijk krijgen. De kunst is om te vertellen wanneer het precies gaat regenen. De Hond spendeerde geen woord over het eventuele wegvallen van Leeuwarden als PvdA hoofdstad. Maar hij zat gewoon fout. Bij iedere peiling zit hij fout. Zijn peilingen zijn totaal ongeloofwaardig. De tussentijdse verkiezingen van afgelopen week zijn daarvan het ultieme bewijs. Hoe anders kan het werkelijke resultaat zó ver af liggen van de voorspellingen van De Hond? Hij zit er bij iedere verkiezingen aantoonbaar naast. En niet zo’n beetje ook!

Conclusie na deze tussentijdse verkiezingen is dat het huidige kabinet van VVD en PvdA steviger in het zadel zit dan De Honds wekelijkse voorspellingen laten zien. Nederland is het niet eens met de huidige bezuinigingsmaatregelen, maar toont er begrip voor. VVD’ers moeten niets hebben van het nivelleren, maar accepteren het. PvdA’ers moeten niets hebben van de JSF, maar snappen dat er een keuze moet worden gemaakt. Maar nog belangrijker is dat De Hond er bij iedere peiling volledig naast zit. Dan ben je Maurice de Hond en dan peil je al 35 jaar de mening van de gemiddelde Nederlander. Maar je peilt al 35 jaar verkeerd en toch gelooft heel Nederland je nog steeds.

En dat is misschien nog wel het ergste van alles.

maandag 4 november 2013

Mickey Mouse League

De hoogste vaderlandse voetbalcompetitie stond ooit aangeschreven als de beste in Europa. Clubs als Ajax, PSV en Feyenoord waren in de jaren ’90 van de vorige eeuw synoniemen voor wat nu FC Barcelona, Manchester United of Bayern München zijn. Verschil met de laatste die is dat Ajax, PSV en Feyenoord uit hetzelfde land komen. Geen enkel land had in de jaren ’90 drie clubs die op een dergelijk hoog niveau voetbal speelden. Het zorgde voor de beste spelers, de beste trainers en een vrijwel onuitputtelijke bron van inkomsten voor de betreffende clubs. En dat is prima, ware het niet dat diezelfde Ajax, PSV en Feyenoord vandaag de dag Europees eigenlijk helemaal niets meer voorstellen. De clubs hebben zich in immense schulden gestoken (PSV, Feyenoord) of ging naar de Beurs (Ajax). De grootheidswaanzin liep uit op een fiasco. Tegenwoordig zijn Ajax, PSV en Feyenoord gedegradeerd tot in de kelder van de Europese voetbalcompetitie. Met hen de hele Eredivisie, die door Fox, NOS en de KNVB ieder weekeinde toch weer als ‘ongemeen spannend’ wordt verkocht. Iedereen kan van iedereen winnen. Nivelleren is ene feest! En zo is het eigenlijk ook, want zowel Ajax, PSV als Feyenoord bakken er al jaren niets meer van. Feitelijk is dit gewoon pure armoede. Goed, de Amsterdammers zijn dan al drie jaar achtereen landskampioen geworden, maar ze werden dit alleen maar uit pure armoede. De omzet van alleen al Manchester United is al evenveel als alle voetbalclubs in de vaderlandse voetbalcompetitie bij elkaar. Ajax - Feyenoord wordt verkocht als een gelijkenis met FC Barcelona - Real Madrid. Dat is natuurlijk al helemaal een dijenkletser, omdat alleen al FC Barcelona net zoveel geld verdient als de hele Eredivisie bij elkaar. Er zit tegenwoordig geen ook pit meer in die hele Eredivisie en die zit er wel degelijk bij FC Barcelona. Iedere voetballer of voetbaltrainer uit de Eredivisie roept vol trots dat ‘iedereen van iedereen kan winnen’, maar feitelijk is dit gewoon een uitspraak uit 100% pure armoede. Het is prima hoor, dat Ron Jans met PEC Zwolle al bijna landskampioen is en als Jans even zo door gaat dan wordt hij het ook. Ik wens Jans al het beste; niet in de laatste plaats omdat het politiek partijgenoot van me is. Maar goed allemachtig wat een droefenis is die Eredivisie tegenwoordig.

Een voetballer in de Eredivisie krijgt jaarlijks gemiddeld bijna drie ton in keiharde euro’s op zijn rekening bijgeschreven. Orlando Engelaar, tot vorig jaar speler bij PSV, was de uitschieter en kreeg jaarlijks bijna 1,5 miljoen bijgeschreven. Luke, bij FC Barcelona op een zijspoor geraakt en daar niet eens goed voor het tweede elftal, kwam drie jaar bij Ajax bankzitten voor het lieve sommetje van 2 miljoen euro per jaar. Roy Makaay kwam de kas bij Feyenoord leegroven voor 1,3 miljoen per jaar en zette daar nauwelijks een goede prestatie tegenover. Feyenoord ging bijna kapot aan de geldzucht van Makaay.

Maar het geluk van Feyenoord is dat het een behoorlijke supportersgare heeft, en dat die supporters twee jaar geleden de club redden. De Stichting Vrienden van Feyenoord nam de schuld voor 50% voor zijn rekening. Een schuld die was opgebouwd door graaiers als Makaay. In ruil voor de overname van die schuld kreeg de Stichting een belang van 49% in de NV Feyenoord, de eigenaar van de club en het merk. Een goed initiatief, want op deze manier hoefde de stadionclub uit Rotterdam Zuid niet aan te kloppen bij de gemeente, die vooraf al had aangegeven geen geld te willen investeren in de club. Om dezelfde reden ging de bouw van een nieuw stadion niet door; coalitiepartner D66 blokkeerde de bouw omdat het te duur zou worden. Een verstandige beslissing, omdat de kosten van dergelijke megalomane bouwprojecten altijd uit de hand loopt. De Rotterdammers konden het succesverhaal van Ajax niet overnemen. De bouw van Amsterdam ArenA werd immers voor de helft betaald door de gemeente Amsterdam, en voor de helft door sponsoren als Grolsch, Philips en Ajax zelf.

Maar het kan erger. Er gaat tegenwoordig bijna geen voetbalseizoen voorbij of er is alweer een voetbalclub die in de financiële moeilijkheden komt omdat het te diep in de buidel heeft getast. Om de begroting rond te krijgen kunnen belastingbetalende inwoners van de stad het gat in de begroting dichten. Omdat de zogenaamd club een uithangbord van de gemeente is. Inwoners van Haarlem, Roosendaal en Veendam waren dat beu en tekenden massaal protest aan toen de plaatselijke FC’s om een aalmoes kwamen vragen. Precies zoals het hoort, want gemeenschapsgeld hoort niet te worden geïnvesteerd in een voetbalclub, waarvan spelers en trainers jaarlijks twee, drie keer het salaris van de minister-president op hun bankrekening krijgen bijgeschreven. Het is lokaal gewoon niet meer te verkopen dat de gemeente geld geeft aan een voetbalclub omdat deze toevallig in de Eredivisie speelt, terwijl er aan de andere kant geen geld meer is om bijvoorbeeld straten schoon te houden, de buurt veilig en straatlantaarns ’s nachts aan te laten. Het is politiek niet te verkopen dat de gemeenschap het salaris van een voetballer ophoest, terwijl het stadion elke twee weken niet eens voor de helft is gevuld en de clubs in het algemeen tegenwoordig zulke slechte prestaties op de grasmat leggen. Laat staan Europees een rol van betekenis kan spelen. Afgelopen voetbalseizoen kreeg PSV bijna vijftig miljoen van de gemeente Eindhoven en een jaar eerder moest RKC Waalwijk door de lokale gemeente uit de brand worden geholpen. Dit voetbalseizoen doet NAC Breda een beroep op de lokale gemeenschapskras.

Voetbalclubs zijn tegenwoordig zelfstandige NV’s (Ajax, Feyenoord, PSV, Vitesse) en BV’s (de rest van de Eredivisie). Zij behoren zichzelf financieel in leven te kunnen houden en de risico’s niet af te wentelen op de lokale gemeenschap. Kan niet. Mag niet. Mocht de club in de problemen geraken en failliet dreigen gaan, dan hoort dit bij het bedrijfsrisico. Zo eenvoudig is dat. Dat Feyenoord is gered door een particuliere stichting is een prima initiatief, dat navolging dient te krijgen bij de rest van de op Mickey Mouse niveau spelende clubs. Laat Philips maar opdraaien voor de verliezen bij PSV en Ben Mandemakers bij RKC. De gemeenschapskas kan niet worden aangemerkt als een onuitputtelijke grabbelton waaruit zonder problemen geld kan worden gehaald. Gemeenschapsgeld moet worden besteed aan projecten waar iedereen in de stad iets aan heeft. Niet alleen een paar duizend zichzelf noemende voetbalsupporters, die iedere twee weken koest moeten worden gehouden met een onuitstaanbaar slecht balspelletje tussen 22 overbetaalde amateurs.

Als de voetbalclubs betere prestaties op de grasmat leggen, dan komt dat geld vanzelf wel. Kijk maar naar hoe Ajax, PSV en Feyenoord presteerden in de jaren ’90 van de vorige eeuw.